ಒಂದು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಇನ್ನೊಂದು ಮನೆ ಬೆಳಗುವ ಹೆಣ್ಣು ತನ್ನ ಜೀವನದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಸಾದನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿ ಮುಂದಿನ ಹಲವಾರು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಅಂತಹ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿ ತರಂಗಿಣಿಯ ಇಂದಿನ ಅತಿಥಿ ವಿಂಬಲ್ಡನ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆದ್ದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಟೆನಿಸ್ ಆಟಗಾರ್ತಿ ಮತ್ತು ಲೇಖಕಿ ಲೀಲಾ ರೋ ದಯಾಳ್. ಇವರು ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ಎರಡರಲ್ಲೂ ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವಾರು ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. 1934ರ ವಿಂಬಲ್ಡನ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಅವರು ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ಈವೆಂಟ್‌ನ ಮೊದಲ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಗ್ಲಾಡಿಸ್ ಸೌತ್‌ವೆಲ್ ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆದ್ದ ಮೊದಲ ಭಾರತೀಯ ಮಹಿಳಾ ಆಟಗಾರ್ತಿಯಾದರು. ಎರಡನೇ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಅವರು ಮೂರು ಸೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಇಡಾ ಆಡಮಾಫ್ ಅವರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದರು. ಮುಂದಿನ ವರ್ಷ, 1935ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನೇರ ಸೆಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಎವೆಲಿನ್ ಡಿಯರ್‌ಮನ್‌ಗೆ ಸೋತರು. ಅವರು ಫ್ರೆಂಚ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನ ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಐದು ಬಾರಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಪಂದ್ಯವನ್ನು ಗೆಲ್ಲಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. 1935ರಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಎರಡನೇ ಸುತ್ತಿನ ಫಲಿತಾಂಶವು ಮೊದಲ ಸುತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಬೈ ಕಾರಣವಾಗಿತ್ತು.

ರೋ ಅವರು ಅಖಿಲ ಭಾರತ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು 1933 ರಲ್ಲಿ ಫೈನಲಿಸ್ಟ್ ಆಗಿದ್ದರು. 1935ರಲ್ಲಿ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಪ್ರವಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಬೋರ್ನ್ಮೌತ್‌ನಲ್ಲಿ ಜೋನ್ ಇಂಗ್ರಾಮ್ ವಿರುದ್ಧ ಹ್ಯಾಂಪ್‌ಶೈ ಏಳು ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಮೂರು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ರನ್ನರ್ ಅಪ್ ಆಗಿದ್ದರು. 1931 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ವೆಸ್ಟ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಿಂಗಲ್ಸ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಗೆದ್ದರು ಮತ್ತು ರ್ ಲಾನ್ ಟೆನಿಸ್ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ಶಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. 1937ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಲಾ ಹೋರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೆಹೆರ್ ದುಬಾಶ್ ವಿರುದ್ಧ ಉತ್ತರ ಭಾರತ ಚಾಂಪಿಯನ್‌ ಶಿಪ್‌ಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು. ಪ್ರಾಚೀನ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಭಾರತೀಯ ನೃತ್ಯದ ಕುರಿತು ಹಲವಾರು ಪುಸ್ತಕಗಳ ಲೇಖಕಿ ರೋ. ಈ ಪುಸ್ತಕಗಳು ದ್ವಿಭಾಷಾ, ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲ್ಪಟ್ಟವು. 1958ರಲ್ಲಿ ಅವರು "ನಾಟ್ಯ ಚಂದ್ರಿಕಾ" ವನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸಿದರು.

ಇದು ಭಾರತೀಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ರೂಪವಾದ ನತ್ಯದ ಮೇಲೆ ಕೈಬರಹದ ದ್ವಿಭಾಷಾ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ. ಅವರು ತಮ್ಮ ತಾಯಿ ಬರೆದ ಅನೇಕ ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ಅನುವಾದಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದರು ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂಸ್ಕೃತ ನಾಟಕಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿದರು. ವೈದ್ಯ ರಾಘವೇಂದ್ರ ರೋ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ಕವಿ ಪಂಡಿತ ಕ್ಷಮಾರೋ ಅವರ ಪುತ್ರಿ. ಆಕೆಯ ತಾಯಿ ಕೂಡ ಆರಂಭಿಕ ಟೆನಿಸ್ ಆಟಗಾರ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು. 1943 ರಲ್ಲಿ ಲೀಲಾ ಹರೀಶ್ವರ್ ದಯಾಳ್ ಅವರನ್ನು ವಿವಾಹವಾದರು. ದಯಾಳ್ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಮತ್ತು ನೇಪಾಳಕ್ಕೆ ಭಾರತೀಯ ರಾಯಭಾರಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಮೇ 1964 ರಲ್ಲಿ ಮೌಂಟ್ ಎವರೆಸ್ಟ್ ನ ಖುಂಬು ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿದ್ದಾಗ ನಿಧನರಾದರು. ನಂತರ ಲೀಲಾ ಭಾರತದ ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ರಾಣಿಖೇತ್‌ನಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದರು. ಮಹಾನ್ ವನಿತೆಗೆ ಕರಾವಳಿ ತರಂಗಿಣಿ ನಮಿಸುತ್ತಿದೆ.

 ✍ ಲಲಿತಶ್ರೀ ಪ್ರೀತಂ ರೈ