ಒಂದು ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಇನ್ನೊಂದು ಮನೆ ಬೆಳಗುವ ಹೆಣ್ಣು ತನ್ನ ಜೀವನದ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಸಾದನೆ ಅಪಾರ. ಅಂತಹ ಸಾದನೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಾಜದ ಇತರ ಅದೆಷ್ಟೋ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಅಂತಹ ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಕರಾವಳಿ ತರಂಗಿಣಿಯ ಇಂದಿನ ಅತಿಥಿ ರೈತೆ ಮತ್ತು ಬೀಜ ಸಂರಕ್ಷಣಾವಾದಿ, "ಬೀಜ ತಾಯಿ" ಎಂಬ ಬಿರುದು ಪಡೆದಿರುವ "ಬಿಬಿಸಿಯ 100 ಮಹಿಳೆಯರು 2018"ರ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮೂವರು ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ರಾಹಿಬಾಯಿ ಸೋಮಾ ಪೋಪೆರೆ.

ಪೋಪೆರೆ ಅವರು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಅಹಮದ್‌ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಕೋಲೆ ಬ್ಲಾಕ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕೊಂಭಲ್ನೆ ಗ್ರಾಮದ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಮಹಾದೇವ ಕೋಲಿ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವರು ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಪಡೆದಿಲ್ಲ. ತಮ್ಮ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಹೊಲಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಬೆಳೆಗಳ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅಸಾಧಾರಣ ತಿಳಿವಳಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ.

ರಾಹಿಬಾಯಿ  ಸೋಮಾ ಪೋಪೆರೆ ಅವರು  ತಮ್ಮಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ 17 ವಿವಿಧ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯುತ್ತಾರೆ.  ರಾಹಿಬಾಯಿ ಅವರ ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಇಡೀ ವರ್ಷದ ಕುಟುಂಬದ ಆಹಾರದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿವೆ. ಅವರು ಹತ್ತಿರದ ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪುಗಳು ಮತ್ತು ಕುಟುಂಬಗಳಿಗಾಗಿ ಹಯಸಿಂತ್ ಬೀನ್ಸ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದರು.

ಕೌನ್ಸಿಲ್ ಆಫ್ ಸೆಂಟಿಫಿಕ್ ಅಂಡ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರಿಯಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ನ ಮಾಜಿ ಮಹಾನಿರ್ದೇಶಕ ರಘುನಾಥ್ ಮಶೆಲ್ಕರ್ ಅವರು ಇವರನ್ನು 'ಬೀಜ ಮಾತೆ'ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ಸ್ವ-ಸಹಾಯ ಗುಂಪು ಕಲ್ಸುಬಾಯಿ ಪರಿಸರ ಬಿಯಾನ್ಸೆ ಸರ್ವಧಾನ್ ಕೇಂದ್ರದ ಸಕ್ರಿಯ ಸದಸ್ಯೆ ಹೊಲಗಳಲ್ಲಿ ನೀರನ್ನು ಕೊಯ್ಲು ಮಾಡುವ ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿ ಪಾಳುಭೂಮಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಕ ಭೂಮಿಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಅವರು ರೈತರು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡುವ ವಿಧಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಫಲವತ್ತಾದ ಮಣ್ಣನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕೀಟಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ರಾಹಿಬಾಯಿ ಅವರು ನಾಲ್ಕು ಹಂತದ ಭತ್ತದ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ನುರಿತವರು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೆ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಲಜಿ ಟ್ರಾನ್ಸ್ಫರ್ ಫಾರ್ ರೂರಲ್ ಏರಿಯಾಸ್ ದ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಅವರು ತನ್ನ ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಕೋಳಿ ಸಾಕಣಿಕೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದಾರೆ.

ಇವರಿಗೆ 2020ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಸರಕಾರ ಪದ್ಮಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ÷ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಿದ್ದು, ಅದರ ಜೊತೆಗೆ ಹಲವಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳು ಅವರ ಮುಡಿಯೇರಿದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಬೀಜ ರಕ್ಷಕ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ನಾರಿಶಕ್ತಿ ಪುರಸ್ಕಾರ್ 2018ನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಚಿವಾಲಯದಿಂದ ನೀಡಿದೆ.

ಇದರ ಜೊತೆಗೆ ಜನವರಿ 2015 ರಲ್ಲಿ ಬಯೋವರ್ಸಿಟಿ ಇಂಟರ್‌ನ್ಯಾಶನಲ್‌ನ ಗೌರವ ಸಂಶೋಧನಾ ಫೆಲೋ, ಪ್ರೇಮ್ ಮಾಥುರ್ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಮತ್ತು ರೈತರ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಆರ್‌ಆರ್ ಹಂಚಿನಾಳ್ವ ಅವರಿಂದ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಇಂತಹ ಮಹಾನ್ ಅನ್ನದಾತೆಗೆ ಕರಾವಳಿ ತರಂಗಿಣಿ ನಮಿಸುತ್ತಿದೆ.

✍ ಲಲಿತಶ್ರೀ ಪ್ರೀತಂ ರೈ